ETF Nedir?
Borsa Yatırım Fonu (ETF), hisse senetlerine benzer şekilde borsalarda işlem gören bir yatırım fonu türüdür. Bu fonlar genellikle hisse senetleri, emtialar veya kripto paralar gibi çeşitli varlıkları tutar ve belirli bir endeksin veya varlığın performansını takip etmeyi amaçlar.
Örneğin, bir S&P 500 ETF si endeksin performansına denk bir performans göstermek amacıyla S&P 500 endeksinde listelenen şirketlerin hisselerini tutar. Endeksin bileşenleri değişirse, ETF yöneticisi endeksin kompozisyonunu ve performansını takip etmeye devam edebilmek amacıyla fonun varlıklarını bu değişiklikleri yansıtacak şekilde düzenler.
Net varlık değerinin (NAV) her işlem gününün sonunda bir kez hesaplandığı yatırım fonlarının aksine ETF ler, menkul kıymet borsalarında işlem görür ve bir işlem günü boyunca arz ve talebe göre dalgalanan piyasa fiyatları üzerinden alınıp satılabilir.
ETF’lerin NAV’si işlem günü süresince birden fazla kez hesaplansa da yatırımcılar alım satımlarda piyasa fiyatını kullanır. Bu da yatırımcılara yatırım fonlarına kıyasla daha fazla likidite ve esneklik sunar. Dahası, yatırımcılar açığa satış ve marjin ile alım gibi yatırım fonlarında genellikle bulunmayan alım satım stratejisi seçeneklerini de ETF lerde kullanabilir.
Bitcoin ETF’si Nedir?
Bitcoin ETF’leri, kripto para yatırımlarının gelişen dünyasında önemli bir finansal araç olarak ortaya çıkmıştır. Bitcoin ETF’si veya Bitcoin için Borsa Yatırım Fonu, yatırımcıların Bitcoin’e bilfiil sahip olmadan veya coini doğrudan yönetmeden Bitcoin’in fiyat hareketleri üzerinden pozisyon almalarına imkan tanır. Bazı yatırımcılar bu şekilde pozisyon almayı tercih eder.
Bitcoin ETF’si, Bitcoin’i veya Bitcoin fiyatıyla ilgili sözleşmeleri tutar ve bir şirketin hisselerine benzer şekilde geleneksel borsalarda işlem görür. Kripto para piyasasının olgunlaşmasıyla özellikle de başlıca iki Bitcoin ETF türüne yönelik ilgide bir artış yaşanmıştır: Bitcoin Spot ETF’leri ve Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’leri. Bunların her biri farklı yatırım stratejilerine ve risk tercihlerine hitap eder.
Bitcoin Spot ETF’si Nedir?
Bitcoin Spot ETF’si, dayanak varlığı olarak doğrudan Bitcoin’i tutan bir Borsa Yatırım Fonu türüdür. Bu da Spot ETF’nin performansının, tuttuğu Bitcoin’lerin gerçek zamanlı değeriyle doğrudan bağlantılı olduğu anlamına gelir. Yatırımcılar bir Spot ETF’nin hisselerini satın aldıklarında, kendileri kripto parayı tutmuyor olsalar da aslında Bitcoin’in bir temsilini satın almış olurlar.
Örneğin “BTC-one” adında bir Bitcoin Spot ETF’si olduğunu varsayalım. Eğer BTC-one 10.000 Bitcoin tuttuğunu iddia ediyorsa ve 1 milyon hisse çıkarmışsa, her bir hisse teorik olarak 0,01 Bitcoin’i temsil edecektir. Bu da BTC-one’ın performansının, tuttuğu Bitcoin’lerin gerçek zamanlı değeriyle doğrudan bağlantılı olduğu anlamına gelir.
Bitcoin Spot ETF’lerinin Avantaj ve Dezavantajları
Bir Bitcoin Spot ETF’sine yatırım yapmak çeşitli avantajlar sunar. Birincisi, kripto parayı yönetmeye veya tutmaya gerek olmaksızın Bitcoin’in fiyat hareketleri üzerinden pozisyon alınmasını sağlayarak güvenlikle veya dijital cüzdanlarla ilgili endişeleri ortadan kaldırır. Buna ek olarak, bu ETF’ler geleneksel borsalarda işlem gördükleri için Bitcoin’i düzenlemeye tabi bir çerçeveye taşıyarak daha geniş bir kitleye bir güven katmanı sunabilir. Son olarak, bir Bitcoin Spot ETF’sine yatırım yapmak, hisse senedi alım satımının aşina oldukları yapısı içinde faaliyet göstermesi bakımından geleneksel yatırımcılar için daha kolay olabilir.
Fakat her yatırımda olduğu gibi burada da potansiyel riskler vardır. Bitcoin Spot ETF’sinin değeri, Bitcoin’in oynaklık gösteren fiyatı ile birlikte dalgalanacaktır. Dahası ETF, ücretler veya idari sorunlar nedeniyle Bitcoin ile her zaman bire bir aynı performansı göstermeyebilir. ETF’ler Bitcoin’i geleneksel finansa ve düzenleyici gözetime yaklaştırsa da daha geniş çapta kripto para piyasası bir dereceye kadar öngörülemez olmayı sürdürmektedir. Son olarak, ETF’lerde ek ücretler olması nedeniyle ETF’lerin alım satımı spot kriptoya göre daha maliyetlidir. ETF ücretleri, genellikle çok daha düşük olan kripto spot alım satım komisyonlarına kıyasla %2,5’e kadar çıkabilir.
Ethereum Spot ETF’lerinin veya diğer kripto Spot ETF’lerinin, Bitcoin Spot ETF’lerine benzer şekilde çalıştığını belirtmek de önemlidir. Bunlar da benzer avantaj ve dezavantajlara sahiptir.
Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’si Nedir?
Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’si, Bitcoin’i doğrudan tutmayan bir Borsa Yatırım Fonu türüdür. Bunun yerine, gelecekteki belirli bir tarihte önceden belirlenmiş bir fiyattan Bitcoin almak veya satmak üzere anlaşmalar olan Bitcoin vadeli işlemler sözleşmelerine yatırım yapar. Bu da yatırımcıların kripto paranın kendisine sahip olmadan Bitcoin’in gelecekteki fiyat hareketleri üzerinden spekülasyon yapmalarına imkan tanır.
Temel hedefi Bitcoin vadeli işlem sözleşmeleri satın alarak Bitcoin’in gelecekteki fiyatını takip etmek olan “BitFutures” adında bir Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’si olduğunu varsayalım. BitFutures ETF’sini bir finans kurumu oluşturmuş ve yönetmektedir. BitFutures’ın her biri üç ay sonra 55.000 USD’den bir Bitcoin satın alma hakkını temsil eden 1.000 Bitcoin vadeli işlemler sözleşmesi satın almayı planladığını düşünelim.
“BitFutures”, bu sözleşmeleri satın almak için gereken sermayeyi toplamak amacıyla bu vadeli işlem sözleşmelerinin getirebileceği kâr (veya zarar) üzerinde hak iddiasını temsil eden 10 milyon hisse çıkarır. Bu da bir hissenin, her bir vadeli işlem sözleşmesinin 0,0001’lik kısmını temsil ettiği anlamına gelir.
Yatırımcılar, herhangi bir şirketin hisselerini satın almaya benzer şekilde BitFutures hisselerini standart menkul kıymet borsalarından satın alabilir. Piyasa, Bitcoin’in değerinin üç ay içinde 55.000 USD’nin üzerine çıkacağına inanırsa, hisseler yüksek bir fiyattan işlem görebilir. Bunun aksine eğer piyasa kötümserse, hisseler daha düşük bir fiyattan işlem görebilir.
BitFutures’ın hisse başına 10 USD’den işlem gördüğünü varsayalım. Bitcoin fiyatlarının önümüzdeki üç ayda yükseleceğine inanan bir yatırımcı, 10.000 USD’den 1.000 hisse satın alır. Vadeli işlem sözleşmeleri üç ay içinde kârda olursa, BitFutures hisselerinin değeri de muhtemelen artacaktır. Yatırımcının tahmini doğru çıkarsa ve her bir hissenin fiyatı 12 USD’ye yükselirse, yatırımının değeri 12.000 USD’ye ulaşacak ve 2.000 USD’lik net kâr getirecektir.
En temelde, BitFutures gibi bir Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’sinin hisselerini satın aldığınızda, kripto parayı veya vadeli işlem sözleşmesini doğrudan tutmadan, dolaylı olarak Bitcoin’in gelecekteki fiyatı üzerinden bahse girmiş olursunuz. Burada aslında, bu sözleşmelere sahip olan fonun bir parçasını satın alırsınız. Ethereum Vadeli İşlemler ETF’leri de benzer şekilde çalışacaktır.
Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’lerinin Avantaj ve Dezavantajları
Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’leri, Bitcoin Spot ETF’leriyle benzer avantajlara sahiptir. Yatırımcılara, kripto paranın kendisini satın almak veya yönetmek zorunda kalmadan Bitcoin’in fiyat hareketleri üzerinden pozisyon almaları için bir yol sunarlar. Bu ETF’lerin düzenlemeye tabi bir ortamda faaliyet göstermesi de finansal düzenleyici kurumlar tarafından belirlenen standartlara uydukları anlamına gelir. Dahası, diğer yatırım araçlarından daha fazla likidite sunarak yatırımcıların ETF hisselerini geleneksel menkul kıymet borsalarında kolaylıkla alıp satmalarına imkan tanırlar.
Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’lerinin dezavantajları veya riskleri, doğrudan Bitcoin’de pozisyon almamayı içerir. Bir Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’sindeki yatırımcılar Bitcoin’in kendisine değil, vadeli işlem sözleşmelerine yatırım yapan bir fonun hisselerine sahiptir. Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’lerinin performansı karmaşık olabilen vadeli işlemler piyasasına bağlı olduğu için bu ETF’ler de karmaşık olabilir. Getirileri azaltabilecek ek yönetim ücretlerinin yanı sıra Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’lerinin değeri her zaman Bitcoin’in fiyatıyla birlikte hareket etmeyebilir. Son olarak, bu ETF’ler vadeli işlem sözleşmesindeki karşı tarafın, anlaşmanın kendi üzerine düşen kısmını yerine getirememesi ihtimali nedeniyle karşı taraf riskleri de içerir.
Yatırımcılar Kullanabileceği Bitcoin ETF’leri Nelerdir?
Piyasada yatırım yapılabilecek çok sayıda Bitcoin ETF’si ve Ethereum ETF’si bulunmaktadır ve bu fonların bir listesine güvenilir kaynaklardan kolayca ulaşılabilir. Bu ETF’lere yatırım yapmakla ilgileniyorsanız, ücret yapısını, fon yöneticisini ve likiditeyi anlamak için fon bilgilerini dikkatle okuduğunuzdan emin olun.
Farklı ETF’ler farklı ücret yapılarına sahiptir ve yönetim ücretleri, işlem ücretleri ve getirilerinizi düşürebilecek olası diğer maliyetler hakkında bilgi sahibi olmanız gerekir. ETF sağlayıcısının itibarını ve geçmiş performansını mutlaka göz önünde bulundurun. Başarılı bir performans geçmişine sahip köklü fon yöneticileri daha güvenli olabilir. ETF’lerin likiditesini inceleyin. Hisselerin kayda değer fiyat dalgalanmaları olmadan sorunsuz bir şekilde alınmasına ve satılmasına imkan tanıyan ETF’ler genellikle daha avantajlıdır.
Dahası, bazı Bitcoin ETF’leri pozisyonu diğer kripto paralarla çeşitlendirmeye de imkan tanıyabilir. Kripto yatırımlarınızı çeşitlendirmek istiyorsanız, farklı dijital varlıkları içeren ETF’leri tercih edebilirsiniz.
BlackRock, Invesco, Ark Invest ve Fidelity gibi bir dizi önde gelen finans kurumu, 2023 itibarıyla Bitcoin Spot ETF’leri için başvuruda bulunmuştur. Bu başvuruların onaylanması durumunda gelecekte yatırımcıların kullanabileceği Bitcoin ETF’lerinin çeşitliliği artabilir.
Bitcoin ETF’lerine Yatırım Yapmayı Kimler Düşünmelidir?
Bitcoin Spot ETF’leri ile Bitcoin Vadeli İşlem ETF’leri ve bunların ideal yatırımcıları arasında ayrım yapmak önemlidir.
Bitcoin Spot ETF’leri için ideal yatırımcı, dijital varlığı yönetme veya güvende tutma zorunluluğu olmadan Bitcoin’in gerçek zamanlı fiyat hareketleri üzerinden pozisyon almayı amaçlayan bir kişidir. Bu kişi, Bitcoin’in uzun vadede değer kazanacağına inanan ve piyasa fiyatını yakından takip eden bir yatırım isteyen biri olabilir. Bunun dışında, vadeli işlemler alım satımının karmaşıklığı yerine Spot ETF’lerin basitliği de daha cazip geliyor olabilir.
Diğer yandan, Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’leri yalnızca Bitcoin fiyatıyla ilgilenmenin dışında vadeli işlem piyasasının nüanslarının da üstesinden rahatça gelebilen daha deneyimli yatırımcılara hitap eder. Bu kişiler vadeli işlem piyasasının dinamiklerinden yararlanarak diğer yatırımlarını riskten korumak veya kısa vadeli fiyat dalgalanmalarındaki fırsatlardan faydalanmak istiyor olabilir. Buna ek olarak, bu yatırımcılar sözleşme vade yenilemelerinin incelikleri de dahil olmak üzere vadeli işlem alım satımıyla ilgili olası riskleri ve ödülleri kabul etmeye istekli olabilir.
Son Söz Gelsin
Bitcoin ETF’leri, geleneksel yatırımcıların kripto para dünyasına adım atmalarına imkan tanıyan bir köprü olarak ortaya çıkmıştır. Bitcoin Spot ETF’leri, kripto parayı tutarak Bitcoin’in gerçek zamanlı fiyat hareketleri üzerinden doğrudan pozisyon almaya imkan tanırken Bitcoin Vadeli İşlemler ETF’leri, Bitcoin’in gelecekteki fiyatını tahmin eden vadeli işlem sözleşmeleri aracılığıyla pozisyon almayı sağlar.
Fakat tüm yatırımlarda olduğu gibi ETF’lerde de dikkatli olmak gerekir. Bitcoin dünyası ve ilgili yatırım araçları gizli tehlikelerle doludur. Yatırımcılar bir karar vermeden önce çok kapsamlı bir araştırma yapmalıdır. Muhtemelen en önemlisi de bireysel finansal hedeflere ve risk toleransına göre uygun bilgiler verebilecek güvenilir bir finans danışmanından fikir almaktır. Dikkat edin danışman iflas etmiş yeni işe başlamış olabilir.
Yazıya katkısı olanlara teşekkür ederiz.
