Scam Nedir?
Çevrimiçi ortamda sahtekarlık, dolandırıcılık amaçlı yapılan girişimlere scam denir. İnternet üzerinde verilen hizmet ve ürünler çeşitlenip arttıkça scam metodları da artmaktadır. Onlarca scam yöntemi vardır. Sıklıkla başvurulan scam yöntemlerini aşağıda bulabilirsiniz.
Bitcoin ve Kriptopara Scam’leri Nelerdir?
Oltalama (Phishing) e-Postaları
Üyeliğinizin bulunduğu herhangi bir platform veya web sitesinden geliyormuş gibi gösterilen e-postalardır. Parolanızı sıfırlamak veya hesabınızla ilgili başka bir işlem yapmanız için sizi ikna etmeye çalışan ifadeler içerir. E-Posta içinde gönderilen kimlik avı amaçlı bir bağlantı aracılığı ile üyeliğinizin bulunduğu platform veya web sitesinde kullandığınız kullanıcı adı ve şifrenizi ele geçirebilirler. Bu nedenle kripto varlıklarınızın güvenliği için aldığınız e-postaların doğruluğunu çeşitli yöntemlerle kontrol etmelisiniz.
Şantaj (Blackmail) e-Postaları
Kullanıcıları herhangi bir dosyası, kullanıcı bilgileri, fotoğraf albümünü gibi kişisel verilerini başkalarıyla paylaşmakla tehdit eden şantaj içerikli e-postalardır. Bu şantaj e-postasında yapmaması karşılığında belirli miktar Bitcoin veya başka bir kriptopara talep ederler. Blackmail’lerin büyük çoğunluğu aslı olmayan şantajlardır. Yine de internete bağlı şekilde kullandıkları tüm cihazların güvenliğini sağlamak ve verilerini çaldırmamak için önlemler almak, kullanıcıların kendi sorumluluğudur.
Sahte Alım Satım Platformu Web Siteleri ve Mobil Uygulama Cüzdanları
Bitcoin ve kriptopara kullanıcılarının sayısı arttıkça hizmet ve ürün sunan yeni alım satım platformları, mobil uygulama cüzdanlarının sayısı da artmaktadır. Gerçekten var olan platformlar elbette pazarlama iletişimi faaliyetleri kapsamında bir çok sponsorluk anlaşması, yarışma ve aktivite yapabilmektedir. Fakat dolandırıcılık amacıyla oluşturulan, sanki bir kriptopara alım satım platformu veya mobil uygulama cüzdanıymış gibi davranan web siteleri ve mobil uygulamaları, kullanıcılara çok cazip teklifler sunarak itibari para veya kripto varlıklar üzerinden dolandırıcılık yapabilirler. Bu sahtekarlığa karşı kullanıcıların hangi platformu kullanacakları veya nasıl bir mobil uygulama cüzdanı kullanacakları çok iyi araştırıp bilgi edinerek karar vermeleri gereken bir noktadır.
Ponzi Şemaları ve Ücretsiz Eşantiyonlar (Giveaways)
Sosyal medya veya diğer çeşitli kanallarından oluşturulan kampanya benzeri iletişim ile belirli bir miktar Bitcoin ya da diğer bir kriptoparayı onlara gönderme karşılığında çok kısa süre içinde bu miktarın 2 katını veya daha cazip bir miktarını geri göndermeyi vadederler. İnandırıcılığını arttırmak için çok ünlü tanınan birinin adına açılmış sahte sosyal medya hesaplarından bu iletişimi yaparlar. Bu tekliflere itibar etmemek ve hatta eğer bir sosyal medya hesabı ise şikayet etmek diğer kullanıcılara ulaşmalarını da engellemeye yardımcı olur.
Kötü Amaçlı Yazılımlar (Malware) ve Fidye Yazılımları (Ransomware)
Kötü amaçlı yazılımlar, kullanıcıların dijital ortamdaki özel anahtarlarına erişme olasılığına sahiptirler. Bilgisayarınıza farkında olmadan yükleyeceğiniz bir uygulama, denediğiniz bir program hatta arkadaşınızdan gelen bir fotoğraf bile sizi yazılım korsanlarının tuzağına düşürebilir. Örneğin sıcak veya soğuk cüzdan sağlayıcısından geldiğini düşündüğünüz bir e-posta göndererek, bilgilerinizi çalmak için girişimde bulunabilirler. Siz, yazılımı güncellediğinizi zannederken, kendi elinizle, korsan yazılımı yükleyerek, cüzdanınızı siber saldırganlara teslim edebilirsiniz. Kötü amaçlı yazılımların bir diğer yaptığı girişim ise bilgisayar ya da mobil cihazınızda yaptığınız kopyala-yapıştır işlemini maniple etmektedir. Bir kullanıcı aslında kriptopara göndermek istediği cüzdan adresini kopyalar fakat yapıştırma işlemini yaptığında kendi kopyaladığı değil kötü amaçlı yazılımın oluşturduğu farklı bir cüzdan adresini yapıştırır. Böylece gönderilen kriptopara kullanıcının istediği adrese değil yazılım korsanının cüzdanına gider.
Truva atı olarak adlandırılan fidye yazılımları ile bilgisayarınızdaki tüm dosyaları şifreleyebilir ve şifreyi çözmek sizden para talep edebilirler. Siz Bitcoin’lerinizi ve bilgisayarınızdaki diğer dosyaları kurtarmak için tahmin edeceğinizden fazla Bitcoin ödemek zorunda kalabilirsiniz.
Dolandırıcılık Amaçlı Oluşturulan Kriptoparalar (Scam Coins)
Kriptoparaların birer çıkış noktası ve projesi olabilir. Bunların teknik detayları proje ekibinin hazırladığı White paper’larda yazılır ve kullanıcılara şeffaf şekilde sunulur. Her ne kadar her kriptopara uzun vade yol haritasını hazırlayıp sunsa da bazıları yalnızca pump dump yaparak yüksek miktarda kar yapıp ortadan yok olurlar. Dump gerçekleşirken satış işlemi yapmayan kullanıcı, bu kriptoparanın değeri 0’a yakınlaştığı ve daha sonra da ortadan kaybolduğunda para kaybetmiş olur.
Bu yazı yazıldığı sırada CoinmarketCap verilerine göre 16.244 adet kriptopara vardır. Kullanıcıları, yatırım yaptıkları kriptoparayı iyice araştırmaları ve nereye yatırım yaptığından emin olmaları onların sorumluluğundadır. Bir “shitcoin” olan scam coin’ler paranızı tamamen kaybetmenize neden olabilir.
