İlk kez duyulduğunda kafa karıştırıcı gelebilen terimler, çoğu zaman ilginç ortaya çıkış hikayelerine sahip. Ekonomi haberlerinde sıklıkla karşınıza çıkan boğa piyasası ile ayı piyasası terimlerini anlamlandırmakta güçlük çekiyor ve yatırımlarınıza etkilerini merak ediyorsanız; bu tanımların çıkış noktasını öğrenmek, piyasadaki değişimleri anlamlandırmanızı kolaylaştırabilir.
Piyasanın gidişatını tanımlayan bu iki terimin kaynağı, kesin olmamakla birlikte rivayete göre her iki hayvanın rakiplerine saldırı tarzlarından ilhamını alıyor. Saldırı sırasında ayı pençesiyle rakibini alaşağı ederken, boğa boynuz darbesiyle rakibini havaya fırlatıyor. Piyasaların yönüyle ekonomik ortama hakim olan trendi boğa ve ayının saldırı tarzı ile özdeşleştiren yatırımcılar, bu nedenle fiyatların yükseldiği dönemi ‘Boğa sezonu’ düştüğü dönemi ise ‘Ayı sezonu’ olarak tanımlıyor.
Dövüşlerden Piyasalara, Geleneksel Finanstan Kripto Para Borsalarına
Bunun yanı sıra boğa ve ayı, tarihte de birbirinin karşıtı olarak konumlanıyor. Shakespeare, oyunlarında boğalar ve ayıların dahil olduğu savaşlara gönderme yaparken; 1700 ve 1800’lü yılların Amerika’sında ayı ve boğa dövüşleri hayli meşhur. Boğa ve ayı piyasası tabirleri, geleneksel finanstan bugün kripto para piyasalarına kadar tüm borsalar için kullanılabiliyor. Öyle ki,15 Mayıs 1899 tarihli The Wall Street Journal’da “Cumartesi günü buğdaydaki boğa piyasası yaklaşık bir saat sürdü.” ifadesini görebiliyoruz.
İşin özünde piyasalar birbirini takip eden ayı ve boğa sezonlarıyla birlikte bir döngü içerisinde hareket ediyorlar. GSYİH, şirket kârlılıkları, hisse senedi fiyat artışları gibi ekonomik aktivitede yukarı yönlü eğilimi işaret eden boğa sezonu ve fiyatlarda uzun süreli düşüşlerin beklendiği, genel ekonomik aktivitenin yavaşladığı, boğaya kıyasla karamsar bir dönem sayılan aşağı yönlü eğilimi işaret eden ayı sezonu, kendi içinde fırsatları ve dikkat edilmesi gereken riskleri de beraberinde getiriyor elbette. Ancak günün sonunda risk, piyasaların ve yatırım yapmanın doğal bir bileşeni.
Tipik bir boğa piyasasının işaretleri:
Belirli pazar endekslerinde sürekli artış: Boğa piyasası, belirli bir piyasa endeksinde iki ay ya da daha uzun sürede %20 ve üstü seviyede artışla oluşur.
Yatırımcının güven seviyesinde yükselme: Boğa piyasası oluştuğunda yatırımcılar borsanın gücüne ve gelecekteki durumuna güvenme eğilimindedir. Katılımcılar, bu tür bir piyasa döneminde daha fazla yatırım yapar ve mevcut portföylerini ellerinde tutar.
Güçlü ulusal ekonomi: Bir boğa piyasası dönemine, yüksek istihdam seviyesi ve artan gayri safi yurtiçi hasıla gibi ulusal ekonominin güçlendiğini gösteren unsurlar eşlik eder.
Tipik bir ayı piyasasının işaretleri;
Borsanın düşüş trendine girmesi: Ayı piyasası nitelendirmesi yapılabilmesi için belirli endekslerde yüzde 20 ve üstü düşüş olmalı.
Ülke ekonomisinde gerileme: Piyasalar ayı sezonuna girdiğinde ülkenin genel ekonomik göstergeleri de negatife döner. Ayrıca şirket karları azalır.
Karamsarlık hissinde artış: Ayı sezonunda piyasa duyarlılığı zayıftır. Yatırımcılar arasında borsaların geleceği hakkında karamsar görüş hakim duruma gelir. Haliyle varlıkları elde tutmak yerine satma olasılığı daha yüksek seviyeye çıkar.
Daha uzun süreli düşüş: Ayı piyasaları, borsalardaki tipik düşüşlerden daha uzun sürer. Bu tür bir durumdan söz edebilmek için düşüş eğiliminin en az iki ay sürmesi gerekir.
